wtorek, 11 października 2022

Pomoc Żydom udzielona przez Polaków - analiza książki pt.: „Stan badań nad pomocą Żydom na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką – przegląd piśmiennictwa”

 W Instytucie Pamięci Narodowej 6 października odbyła się dyskusja na temat pomocy Żydom i prezentacja książki  „Stan badań nad pomocą Żydom na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką – przegląd piśmiennictwa”.


Książkę zaprezentował dr Wojciech Hanus i Michał Kalisz jako historycy i badacze stosunków polsko - żydowskich z IPN-u.  Uczestnicy spotkania poruszyli merytoryczne i ważne zagadnienia dotyczące pomocy Żydom udzielonej przez Polaków oraz ich postawy wobec niej. Polacy udzielali pomocy Żydom z czysto ludzkich i humanitarnych pobudek, pomimo prawnego zakazu pod karą śmierci. Wielu Żydów było wdzięcznych za okazane miłosierdzie, ale większość nie plując do dzisiaj Polakom w twarz. Przykładem jest tu niedawno zmarły Jerzy Urban, a w zasadzie Jerzy Urbach o czysto żydowskich korzeniach. Rodzice Urbana 1 939 uciekli przed okupacją niemiecką na wschód. Na tereny dawnego Związku Radzieckiego. Tam to Polacy udzielili im pomocy. Rodzina Urbanów powróciła po wojnie do Polski, a Jerzy Urban był znany z oczerniania i pisania paszkwili na temat Polaków. W innym kraju taki troll nie miałby racji bytu ze swoim szmatławcem.

Poruszono temat nie tylko pomocy Żydom, ale też kwestię ich prowadzenia się w Polsce. W większości to oni zajmowali się handlem, a w ich rękach były w zasadzie wszystkie sklepy. W Rzeszowie prawdopodobnie był tylko jeden prowadzony przez Polaka. Oni dyktowali warunki handlu wykorzystując wielokrotnie Polaków w zarabianiu pieniędzy. Franciszek Kotula w swojej kronice "Losy Żydów rzeszowskich 1939-44" wskazuje, że do obozów na zagładę na początku II wojny światowej wtrącano głównie Żydów. Szczególnie tych biednych. Reszta kolaborowała z Niemcami i bolszewikami. Następnie tępiono Polaków, choćby za pomoc Żydom. Podczas wojny ginęli nie tylko Żydzie, ale i inne europejskie narody jak Polacy, Holendrzy, Francuzi itd. Według oficjalnych statystyk najwięcej zginęło Żydów podczas II wojny światowej w obozach koncentracyjnych. Tylko czy te dane są adekwatne do rzeczywistości i nie chodzi tu o gloryfikowanie tej jednej nacji. Historycy z IPN - u podkreślają, że faktycznie tak było. Z żalem dodają, że w jest sporo luk w historycznych dokumentach i trudno jednoznacznie określić pewne fakty czy losy ludzi. Świadków jest coraz mniej. A najlepszą weryfikacją i czerpaniem informacji jest pojechanie na miejsce i rozmowa z ludźmi. Michał Kalisz wskazał tu Sambor, gdzie pozyskali wiele cennej wiedzy historycznej od ludzi i znajdujących się tam dokumentów. Nie  kryją też faktu, że Jad Waszem nie chce współpracować w odkrywaniu historii i coraz bardziej utrudnia udostępnianie informacji. Widać, że Żydzi coraz bardziej boją się rozpowszechniania się niechlubnych treści o nich. O morderstwach i bandyctwie dokonanym przez nich podczas wojny przy współpracy z okupantami.

Książka „Stan badań nad pomocą Żydom na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką – przegląd piśmiennictwa” składa się z trzech części. W dwóch pierwszych przedstawiono specyfikę okupacji niemieckiej w Polsce, okupacyjne uwarunkowania świadczenia pomocy oraz stan wiedzy na temat działań ratowniczych podejmowanych na rzecz Żydów przez dyplomację polską. Zasadnicze rozważania poczyniono w części trzeciej, na którą składają się studia poświęcone poszczególnym województwom. Obejmują one analizę badanego terenu wraz z ujęciem statystycznym ludności polskiej i żydowskiej oraz zagadnienie relacji polsko-żydowskich w okresie dwudziestolecia międzywojennego i Zagłady dokonanej przez państwo niemieckie. W ostatniej części każdego studium zaprezentowano dotychczasowy dorobek piśmienniczy poświęcony pomocy Żydom pod okupacją niemiecką, między innymi w zakresie pomocy indywidualnej, zorganizowanej, wsparcia Kościoła katolickiego, Żegoty, stratom osobowym w wyniku udzielanego wsparcia, a więc tym zagadnieniom, które dotychczas podejmowano najczęściej. Szerokie badania literaturoznawcze, wbrew obiegowym opiniom, wyraźnie dowodzą, że pisarstwo historyczne poświęcone problematyce pomocy niesionej przez Polaków Żydom dalekie jest od postawienia końcowej kropki. Zebrany w tym tomie materiał powinien być punktem odniesienia dla kolejnych badaczy. Redaktorzy tomu liczą, że zgromadzenie w jednym miejscu wyników badań na temat pomocy udzielanej Żydom przez Polaków i innych obywateli polskich w czasie II wojny światowej zachęci do podjęcia tej problematyki w szerszym niż dotychczas zakresie.
Książka powstała w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko–żydowskie w latach 1917–1990”.





Kinga Kuźniar

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.