Tysiące wizyt u stomatologa i pół miliona uratowanych zębów. Raport Podkarpackiego NFZ

 W regionie wykonano ponad 210 tys. zabiegów leczenia próchnicy oraz odbudowano 515 tys. zębów – NFZ zapłacił za to prawie 53 mln zł.

Za leczenie zębów nie trzeba płacić. Każdy ma prawo do opieki stomatologicznej w ramach NFZ. Z czym się muszą zmierzyć dentyści? Z brakiem nawyku czyszczenia zębów. Choć leczenie, nawet kanałowe, nie musi już boleć, wciąż jest zaniedbywane. Zamiast pielęgnować zdrowe zęby, czeka się, aż zaczną sprawiać problem, a nawet – aż ból stanie się nieznośny.

Przeciętny dorosły Polak ma prawie 13 zębów z próchnicą, a 40 proc. Polaków w wieku 65–74 lat nie ma w ogóle zębów. 61,5 proc. polskich dzieci w wieku trzech lat nigdy nie było u stomatologa. Tylko 37,1 procent z nich szczotkuje zęby dwa razy dziennie. 31,3 proc. czyści zęby bez pomocy rodziców. Zaledwie 6 proc. matek zwraca uwagę na czas szczotkowania zębów. Ponad 50 proc. dzieci codziennie je słodycze. Powszechne jest również przekonanie, że nie warto dbać o zęby mleczne, bo i tak wypadną. Brak dobrych nawyków z dzieciństwa skutkuje tym, że zaledwie co piąty dorosły Polak prawidłowo szczotkuje zęby. A wielu dorosłych nie ma nawet szczoteczki do zębów.

Jak korzystamy z pomocy dentysty?

Więcej osób korzysta z płatnych usług stomatologicznych niż z bezpłatnych świadczeń dentystycznych w ramach NFZ. Przeciętnie 53 proc. Polaków przynajmniej raz odwiedziło dentystę lub protetyka. Zdecydowana większość z nich (82 proc.) wybrała prywatne kliniki stomatologiczne. Na usługi stomatologiczne refundowane w ramach NFZ decyduje się zaledwie co trzeci Polak, który leczy zęby (36 proc.). Tak wynika z badań CBOS z 2018 r.

Kto i w jakim zakresie może korzystać z opieki stomatologicznej?

Bezpłatna opieka dentystyczna – w określonym zakresie – przysługuje każdej osobie, która ma prawo do świadczeń. Do stomatologa nie jest wymagane skierowanie. Stomatolog, który podpisał umowę z NFZ, ma opłacone swoje usługi w ramach kontraktu. Skoro więc płacisz składkę na ubezpieczenie zdrowotne, korzystaj z przysługujących Ci świadczeń na NFZ i lecz zęby za darmo. Nie można współpłacić za leczenie. Nie ma więc takiego rozwiązania, że np. nie płaci się za leczenie ubytku w zębie, ale dopłaca, by dentysta w szóstce założył białą plombę. Jeśli jest coś poza standardem, płaci się za całość usługi.

Wykaz wszystkich gabinetów stomatologicznych w ramach ubezpieczenia.

Stałą, bezpłatną opiekę dentystyczną dla uczniów do końca szkoły średniej zapewnia także szkoła. Jeśli w szkole nie ma gabinetu stomatologicznego, musi ona zawrzeć umowę na leczenie zębów dzieci z najbliższą przychodnią. Taką, która ma umowę z NFZ. Przychodnie przyjmują uczniów poza kolejnością.

Uzupełniającym sposobem zapewnienia dzieciom opieki stomatologicznej są dentobusy. Docierają one zwłaszcza do mniejszych miejscowości. Na Podkarpaciu w 2024 r. skorzystało z nich niemal 3 tysięcy dzieci. Informacje, w jakich miejscowościach zatrzymuje się dentobus, można znaleźć na stronie internetowej Podkarpackiego NFZ.

Do czego masz prawo w ramach NFZ?

Dorośli, dzieci i młodzież mają prawo do:

 leczenia bólu zęba – z bólem zęba dowolny dentysta lub przychodnia stomatologiczna z umową z NFZ – przyjmie w dniu zgłoszenia. Po godzinie 19.00 pomoc otrzyma się w placówkach, które pełnią dyżur stomatologicznej pomocy doraźnej 

 plomby – „białe plomby” przysługują w zębach przednich górnych i dolnych (od 3+ do +3, od 3- do -3) – w przypadku dorosłych jest to tzw. kompozytowy materiał chemoutwardzalny; w przypadku dzieci do 18 lat to szybkoschnący światłoutwardzalny materiał kompozytowy. W dalszych zębach (od czwartego) przysługują plomby z materiału kapsułkowego stosowanego do wypełnień ubytków

 leczenia kanałowego – dorosłemu przysługuje leczenie kanałowe od kła do kła (3–3). Dzieciom i młodzieży do 18 lat, kobietom w ciąży i połogu (do 42. dnia po porodzie) przysługuje leczenie kanałowe wszystkich zębów, ale tylko do 3 kanałów w zębie

 protezy – prawo do protezy częściowej z zastosowaniem elementów doginanych od 5 brakujących zębów lub w przypadku bezzębia – protezy całkowitej szczęki lub żuchwy. Świadczenia protetyczne przysługują raz na 5 lat, naprawa protezy zębowej – raz na 2 lata. Jeśli ktoś ma za sobą operacyjne leczenie nowotworów w obrębie twarzoczaszki – protezy przysługują bez ograniczeń czasowych

 znieczulenia

 badania lekarskiego stomatologicznego z instruktażem higieny jamy ustnej –raz w roku

 kontrolnego badania lekarskiego – 3 razy w roku

 zdjęcia rentgenowskiego wewnątrzustnego

 leczenia zmian na błonie śluzowej jamy ustnej

 usunięcia kamienia nazębnego

 oczyszczanie kieszonek zębowych

 usunięcia zęba jedno- i wielokorzeniowego.

Dodatkowo dzieci i młodzież do ukończenia 18 lat mają między innymi prawo do:

 zabezpieczenia lakiem szczelinowym bruzd pierwszych trzonowców stałych – raz do ukończenia 8 roku życia oraz bruzd drugich trzonowców stałych – raz do ukończenia 14 roku życia

 lakierowania wszystkich zębów stałych, ale nie częściej niż raz na kwartał

 impregnacji zębiny zębów mlecznych

 kosmetycznego pokrycia niedorozwoju szkliwa w zębach stałych

 leczenia chorób przyzębia

 leczenia ortodontycznego aparatami ruchomymi do ukończenia 12 lat – należy się zgłosić do lekarza ortodonty.

 W ramach NFZ profilaktyczne zabiegi stomatologiczne przysługują także dzieciom w 6, 9 i 12 miesiącu życia oraz w 2, 4, 5, 6, 7, 10, 12, 13, 16, 19 roku życia. Są to terminy przesiewowych badań okresowych.

Jak wygląda leczenie w ramach ubezpieczenia na Podkarpaciu?

Podkarpacki NFZ przeznaczył w ubiegłym roku na leczenie stomatologiczne pacjentów niemal 220 mln złotych! Na tą olbrzymią kwotę składa się ponad sto różnych świadczeń, które są możliwe w ramach ubezpieczenia i które finansuje NFZ.

Poniżej wykaz tych, które najczęściej pojawiają się w rozliczeniach Podkarpackiego NFZ:

 287 tysięcy pacjentów skorzystało z badania bez leczenia. Dodatkowo 10,5 tysiąca dzieci miało badania profilaktyczne, a prawie 800 skorzystało z tzw. wizyty adaptacyjnej – pierwszej wizyty u stomatologa, bez żadnego leczenia.

Za wszystkie te wizyty, NFZ zapłacił ponad 35 mln zł.

 Wykonano 31 tysiąca zdjęć RTG, przy czym 25 tysięcy zdjęć zębów i 6 tysięcy zdjęć pantomograficznych. Za wszystkie te zdjęcia, NFZ zapłacił 1,7 mln zł.

 Podano 133 tysiące znieczuleń dla 70 tysięcy pacjentów (nie licząc znieczuleń przy ekstrakcji zęba). Za te znieczulenia, NFZ zapłacił 2,7 mln zł.

 Zadbano również o wygląd zębów, wykonując lakierownie zębów u ponad 58 tysięcy pacjentów i usunięto złogi nazębne u 110 tysięcy pacjentów. Za wszystkie te procedury, NFZ zapłacił ponad 36 mln zł.

 Wyleczono z próchnicy ponad 210 tys. zębów oraz odbudowano powierzchnie 515 tysięcy zębów u prawie 230 tysięcy pacjentów. Za wszystkie te zabiegi, NFZ zapłacił prawie 53 mln zł. To największa łączna kwota za poszczególny typ zabiegu.

 Wyleczono endodontycznie (czyli kanałowo) 8,5 tysięcy zębów u 6,5 tysiąca pacjentów. Za wszystkie te zabiegi, NFZ zapłacił ponad 3 mln zł.

 Wykonano ponad 4,5 tysiąca aparatów ortodontycznych. Za wszystkie te aparaty i wizyty z nimi związane, NFZ zapłacił ponad 4 mln zł.

 Wykonano 33 tysiąca protez zębowych, przy czym 17,5 tysiąca protez częściowych i 15,5 tysiąca protez całkowitych. Ich koszt pokryty przez NFZ to 27,5 mln zł.

Czy powinno korzystać się z wizyt, tylko wtedy gdy boli ząb?

Niemal w każdym zakresie medycznym ważna jest profilaktyka. Nie inaczej jest w stomatologii. Zęby to nie tylko piękny uśmiech. Profilaktyka stomatologiczna to inwestycja w zdrowie na całe lata. Regularne kontrole i higiena jamy ustnej pomagają zapobiegać próchnicy, chorobom dziąseł i poważniejszym schorzeniom, które mogą wpływać na cały organizm.

Kinga Kuźniar

Źródło: NFZ Rzeszów