Muzeum Etnograficzne wraz z partnerami: Stowarzyszeniem Euroregion Karpacki Polska, Miejskim Domem Kultury Vranov nad Topľou i Muzeum Okręgowym w Rzeszowie 11 października b.r. zorganizowało podsumowującą projekt „Etnocarpathia” konferencję pt.: „Dziedzictwo kulturowe pogranicza polsko-słowackiego”
W ramach projektu badano zwyczaje weselne na Pogórzu Dynowskim. Wyniki przedstawiono w 2018 r. w Miejskim Domu Kultury w Dynowie. Projekt był skierowany do młodzieży i seniorów ramach konfrontacji oraz zaznajomienia modych ludzi z dawnymi zwyczajami weselnymi. Dotyczyło to zarówno obrzędów jak i strojów. W zasadzie wiedza z tego zakresu pochodzi z zapisków i fotografii ks. Władysława Sarny i Oskara Kolberga z XIX w. A w XX w. Stanisław Wysocki napisał sztukę z tym związaną pt.: "Haczowskie wesele". Tam zgromadził zwyczaje, obrzędy weselne i pieśni z Haczowa, a także haczowskie strój ludowy. Sztuka swoją premierę miała w 1937 r. i wystawiana jest do dzisiaj.
Na konferencji zostało przedstawione życie ludności sanockiej i okolic włącznie z porównaniem jej ilości przed II Wojną Światową jak i po wojnie. Pierwszy spis ludności z 30 września 1921 r. pokazuje, że ówczesna ludność była zróznicowana pod względem religijnym i narodowościowym. Oczywiście przeważali polscy katolicy, a reszta była mniejszością jak: Ukraińcy, Bialorusini, Niemcy czy Żydzi.
Na wydarzeniu nie mogło zabraknąć sylwetki Franciszka Kotuli urodzonego w Głogowie Małopolskim w 1900 r. Prawdopodobnie miał korzenie czysto polskie, bo oficjalnie brak danych z jego aktu urodzenia. Przodkowie Kotuli zamieszkiwali tereny wschodnie. Kotula działał prężnie nawiązując kontakty z lokalnymi mieszkańcami, artystami. W pewnym sensie był szczęściarzem, bo drążąc niezbyt chwalebne tematy przetrwał dwie wojny. Do tego jego zapiski zachowały się do dzisiaj, a w 2019 dzięki mojej inicjatywie i podjęciu tematu przez Instytut Pamięci Narodowej w Rzeszowie wznowiony został nakład jego książki pt.: "Losy Źydów rzeszowskich w latach 1939 - 1944". O tym można poczytać tu. Sylwetkę Franciszka Kotuli przedstawiła Elżbieta Dudek - Młynarska z Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie.
Prezentacje objęły również wykopaliska i znaleziska zasobów kulturowych grup etnograficznych Bojków, Dolinian, Łemków i Pogórzan oraz obszarów Saris, Zamplin i Zamagórie. Ten temat zaprezentowała dr Mariola Tymochowicz z UMCS w Lublinie. Łemkowie to grupa etniczna zamieszkujaca do 1945 r. północne i południowe stoki Karpat Środkowych na obszarze około 10 000 km2.
Helena Urbańczyk opowiedziała o Bojkach i Bojkowszyźnie, która ciągle jest odkrywana i już sporo poznana. Ciekawa historia i jakże odmienna kultura Bojków przyciąga wielu etnologów czego efektem jest wiele publikacji.
Inga Kunysz z Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie wyłuszczyła temat architektury sakralnej, w tym kapliczek i ich form.
W mięxzy czasie zostały wręczone nagrody w konkursie CarpathiaEtnoDesign. Konferencja stała się ciekawą i ogromną kumulacją wiedzy historycznej, czego w zasadzie poinny uczyć się dzieci w szkołach.
Kinga Kuźniar
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.